Eigentijdse informatiegrenzen
Jan van Til
Samenwerking met en tussen
allerhande partijen gaat met sprongen vooruit wanneer zij hun informatiegrenzen
verruimen.
Informatiegrenzen? Laat me
het uitleggen. Ik begin bij organisatiegrenzen. Met elkaar zijn we enorm
vertrouwd met het fenomeen organisatie inclusief haar afgrenzing van, zeg maar
even, de rest van de wereld. Op zo’n manier probeert
elke organisatie zich te onderscheiden en bewaart en bewaakt ze haar eigenheid,
autonomie enzovoort. Daaraan zijn we inmiddels zo
gewend geraakt dat we er niet eens meer bij stilstaan. En zonder dat we ons er
(al te) bewust van zijn, realiseren we ons de organisatie als dat ene centrale
richt- en vertrekpunt voor heel ons zakelijke denken en doen. De mensen en de
machines die het werk uitvoeren; de gebouwen; het kopen en verkopen van
goederen en diensten. Noem maar op – de organisatie werkt als dat vaste geheel
van waaruit ‘alles’ haar beslag krijgt.
En informatie? Tja, daar
geldt natuurlijk hetzelfde voor! Dat is niet meer dan logisch. Zoals iedere
organisatie haar eigen mensen, goederen/diensten heeft, zo heeft ze ook haar
eigen informatie. Daar hoeven we niet (lang) bij stil te staan! Toch?
De vraag is nu even: klopt
dat ook? Kunnen we dat isgelijkteken wel zo gemakkelijk en vanzelfsprekend
plaatsen tussen organisatiegrens en informatiegrens? Het antwoord luidt
ontkennend. Sterker nog: zo’n mindset bezorgt ons
vandaag de dag steeds meer en ook steeds grotere problemen!
We weten eigenlijk allang dat
veel informatie tot ver over de grenzen van onze veelheid aan organisaties van
toepassing is. Ook voelen we op onze klompen wel aan dat heel veel van die
informatie veelvoudig in die vele systemen van die vele organisaties aanwezig
is. Vanwege heersende ideeën over informatiegrenzen wil iedere organisatie
immers vrij over één of meer eigen kopieën kunnen beschikken.
Wat we daarbij over het hoofd
zien, is dat informatie van een heel andere orde is dan mensen,
goederen/diensten. Daar waar een mens, goed/dienst òf hier òf daar is
(geleverd), kan informatie zich, ‘dankzij’ duplicatie, èn hier èn daar èn daar
èn … bevinden. En sinds de opkomst van ICT gebeurt dat in ijltempo, op zeer
grote schaal en uitermate laagdrempelig. Daardoor bevindt elk willekeurig
stukje informatie zich in een handomdraai in tal van verschillende systemen van
tal van verschillende organisaties en daarmee in evenzovele nieuwe verbanden.
Nu is van belang te weten dat
informatie nooit los, dat wil zeggen nooit an sich verkrijgbaar is, maar zich
altijd en per definitie in een bepaald verband manifesteert. Elk afzonderlijk
duplicaat komt met en vanuit dat verband tot een eigen betekenis. En al die eigen betekenissen leiden (in al die
systemen van al die organisaties) tot verschillend gedrag – door en met die afzonderlijke
duplicaten. Het is precies op die manier dat elk duplicaat-in-verband een eigen
leven gaat leiden – als het ware op drift raakt en divergeert.
Wanneer dergelijke
‘duplicaten’ op enig moment weer met elkaar in verband worden gebracht,
ontstaat maar zo verwarring, onbegrip en irritatie: de informatie blijkt
‘opeens’ en op grote schaal inconsistent. Dat is, inderdaad, een groot en
groeiend probleem.
Zoiets bevordert, vriendelijk
uitgedrukt, samenwerking tussen partijen nu niet bepaald.
Integendeel! Terwijl effectieve en efficiënte samenwerking in hedendaagse
dynamiek tussen een veelheid aan partijen in wisselende verbanden snel aan
belang wint, raakt de daarvoor vereiste interoperabiliteit verder en verder in
het slop.
Geavanceerde technologie is
er genoeg – dáár ligt het niet aan! Wezenlijk hier is onze mindset: de oude en
vertrouwde manier waarop wij onze informatiegrenzen trekken.
Informatie is van nature zo
heel anders – dat geeft onze door ICT op hoge toeren geholpen wereld ons steeds
duidelijker te verstaan. Van (heel) veel informatie is de concurrentiewaarde
bovendien nul. Die informatie kunnen we met geavanceerde technologie
gemakkelijk en zonder risico onderling delen. Nee, niet langer door die
informatie te dupliceren, maar door elkaar het vaste en zekere zicht erop te
verschaffen. Hoe? Door onze mindset aan te passen en onze informatiegrenzen
eigentijds vorm te geven: verruil dupliceren voor samen delen en word een Verderkijker. Partijen die informatie
samen delen, putten uit dezelfde bron en staan stevig op een solide basis van
gemeenschappelijke betekenis tot duurzame samenwerking. Dat is, lijkt mij, pure
winst!
Juni
2010, 2010 © Jan van Til
Voorgaande
tekst is eveneens gepubliceerd op mijn blog “Informatiekundig bekeken”.