Uitgewerkte verzinsels
Jan van Til
Wij
mensen verzinnen wat af. Zo hebben we in de loop van de tijd de ‘organisatie’
verzonnen. En het ‘proces’. Daar is werkelijk niets mis mee – zolang we ons er
maar rekenschap van blijven geven dat het, inderdaad, verzinsels zijn. En
precies daar gaat het nogal eens mis: in geval van succes verabsoluteren en
verafgoden we zo’n verzinsel al gauw en hangen er vervolgens een hele wereld
aan op.
Organisatie.
Wat
ligt er aan het verzinsel ‘organisatie’ ten grondslag? Dat zijn mensen. Mensen
in al hun onderlinge samenwerkingsverbanden. Samenwerkingsverbanden die in
hedendaagse dynamiek – informatiemaatschappij – steeds gevarieerder worden en
ook meer dan ooit variëren. Verreweg de meeste van onze huidige realisaties van
het verzinsel ‘organisatie’ kunnen die dynamiek niet of nauwelijks bijbenen.
Het is alsof je naar een film uit de jaren zestig kijkt: slaapverwekkend – er
zit geen pit, geen snelheid in! Ons huidige verzinsel ‘organisatie’ is
uitgewerkt. Wie zich dat realiseert, ziet dat dergelijke organisaties aan het
doodbloeden zijn. Moderne samenwerkingsverbanden kunnen er niet mee uit de
voeten en zoeken steeds vaker en sneller personenverbanden waarmee ze zich wel
kunnen verstaan.
Proces.
Wat
ligt er aan het verzinsel ‘proces’ ten grondslag? Dat zijn, alweer, mensen.
Mensen in al hun onderlinge samenwerkingsverbanden. Samenwerkingsverbanden die
in hedendaagse dynamiek – informatiemaatschappij – steeds gevarieerder worden
en ook meer dan ooit variëren. Verreweg de meeste van onze huidige realisaties
van het verzinsel ‘proces’ kunnen die dynamiek al niet of nauwelijks meer
bijbenen. Ja, ook het verzinsel ‘proces’ is al uitgewerkt. Wie zich dat
realiseert, ziet dat ook processen (samen met organisatie) aan het doodbloeden zijn.
Moderne, fluctuerende samenwerkingsverbanden kunnen er niet zinvol mee uit de
voeten en zoeken steeds vaker en sneller personenverbanden waar ze zich wel mee
kunnen verstaan.
Personenverbanden.
Wat
er dus eerst en vooral toe doet, zijn de gevarieerde en variërende menselijke
verbanden waarin wij ons gedragen – lees ook: signalen, tekens, informatie
oppikken van/afgeven aan andere mensen – tot allerhande moderne vormen van
samenwerking. En een bepaalde clustering van gedragingen (tot bepaald verband)
kunnen we, als we dat (nog) willen, als proces bestempelen. Of als organisatie.
Maar proces en organisatie zijn daarbij niet meer leidend; we hangen ‘de boel’
er niet meer aan op. Nee, dat zijn maar oude verzinsels – die zijn uitgewerkt.
Situationeel
menselijk gedrag.
Het
gaat dus om situationeel menselijk gedrag in tal van variërende en gevarieerde
personenverbanden. Al die gedragingen representeren we op coherente wijze met
behulp van een informatiestelsel. En als bepaald gedrag plaatsvindt in het
kader van een bepaald personenverband (bijv. een organisatie) dat is dat gewoon
extra informatie die ‘slechts’ situationeel van belang is. Ook informatisch gezien is de organisatie of het proces niet
langer leidend. Ook dat zijn maar oude verzinsels – die zijn uitgewerkt.
Let
op!
Vergeet
niet dat ook dit een verzinsel is. Maar het is wel een verzinsel waar we
werkelijk een stuk verder mee komen! Blijf dus alert op veroudering en verzin
tijdig nieuwe, dan weer werkzame verzinsels. Welkom in heuse informatiesamenleving
(alweer een personenverband)!
December
2010, 2010 © Jan van Til
Voorgaande
tekst is eveneens gepubliceerd op mijn blog “Informatiekundig bekeken”.