Jan van Til

2007

2007.02 Aantekeningen

Jan van Til

Onderstaande tekstfragmenten zijn hoofdzakelijk afkomstig uit e-mail die ik verstuurde in de periode maart, april en mei 2007. De volgorde van de fragmenten is chronologisch.

01. Nee, ikformatie is voor mij een nieuw woord. Google geeft wel ‘hits’ te zien, maar dat heeft allemaal niets om het lijf. En bij xformatie geeft Google het (helemaal) op. Trouwens, Google weet zich ook geen raad met informatierotonde. Een mooi woord - het moet maar snel 2 april worden… zodat het veelvuldig in goed verband kan vallen. Anders vrees ik dat het woord eenzelfde lot beschoren is als eerder het woord ‘informatie-architect’.

02. Wat me - deze keer - bijzonder trof was: ‘Wat blijft ook met voortgaande globalisering houdbaar? Het opbouwende antwoord is weer verrassend eenvoudig: de persoon.’. Een abstractie die ik nog niet zo helder (of moet ik zeggen: ‘op deze manier’?) had gemaakt… en die nu plotsklaps bundelend (ordenend) werkt voor een trits aan gedachten die ik tot nu toe als een jongleur los bij elkaar in de lucht probeerde te houden. Dank je wel!

03. Sinds gisteren heb ik (eindelijk) ‘de geest’ en ben gestart met mijn presentatie ‘infrastructuur voor informatierotonde’. Als het ‘een beetje wil’, stuur ik je dit weekend een voorproefje.

04. Een vraag die kortgeleden bij me opkwam is de volgende: ‘Is alle informatie per definitie persoonsinformatie?’. Als ik bijvoorbeeld een Nokia koop, zit er een gebruiksaanwijzing bij - een stuk informatie. Is dat dan persoonsinformatie van Nokia?

05. Door zo ruim de ruimte te zoeken… krijg je - o, paradox - zicht op heel kleine - je ziet ze zo maar over het hoofd - (basis)elementen die ‘ook met voortgaande globalisering houdbaar’ zijn. En bij mij ‘flitste’ er direct achteraan: en dat geldt ook voor zoiets als de ‘informatie-transactie’. Kleine elementen… En er zijn er heel, heel veel van… Maar… Maar, dat is de wereld waarin we vandaag leven! En die al maar manifester vorm gaat krijgen. En die metapattern nodig heeft. En die veel profijt van iDNA kan hebben.

06. En ja, achteraf ‘wist’ ik dit natuurlijk allang, maar het kwam niet samen, het ordende zich nog niet op deze manier. Het was voor mij op dat moment en bezig met dat-en-dat... dat het kwartje op deze specifieke manier viel. En dan denk je terug… ‘Informatieverkeer in Publiek domein’ (www.pauljansen.eu/materiaal/Schetsboek.pdf) - bijvoorbeeld: daar staat het allemaal al in. Al lang! Wat snapt een mens eigenlijk als tie zegt dat ie ut snapt? Nooit meer dan waar ie op zo’n moment voor is ‘ingericht’. En dat is gelukkig steeds in beweging!

07. Wie op weg is om Gasrotonde van Europa te worden… is ook op weg - dat kan niet anders - om Informatierotonde (voor gas) van Europa te worden. Want wat is een gasrotonde nu zonder haar onlosmakelijke informatierotonde? Dat is als Yin en Yang - zeg maar.

Bouwen aan een informatierotonde voor tal van (gerelateerde) organisaties die enerzijds autonoom zijn en anderzijds ook steeds meer als schakel in één of meer ketens functioneren - teneinde te kunnen … functioneren. In soort van federatief verband. Onderling afhankelijk dus. Wie zich dat realiseert… ontmoet werkelijkheid.

Door een infrastructuur voor informatierotonde neer te zetten maak je ook een kwalitatieve sprong. En dat is ook noodzakelijk, want met onze huidige manier-van-doen van informatievoorziening komen we er niet. Dat loopt dood. Wees eerlijk - wat zegt je gevoel je? We zijn al zo lang bezig… We doen ons stinkende best… En de successen die we boeken - op informatisch terrein - zijn nog steeds omgeven door allerhande gedoe. En kleine aanpassingen kosten dan al snel ‘bergen’ geld. Op de één of andere manier krijgen we ‘het’ maar niet onder de knie. Het is niet wendbaar genoeg. Veranderingen duren te lang. Data-inconsistentie is een groot probleem – niet of nauwelijks te temmen. Enzovoort.

Het is alsof we water zoeken op ongeveer 10 meter diepte. Met een oude zwengelpomp komt er dan weer wel, dan weer geen water uit. “Het kon wel van het weer afhangen”, zeggen we dan. Om in zo’n situatie gegarandeerd water te hebben, moet je een kwalitatieve sprong maken: een pomp op een heel ander principe.

08. Belangrijkste notie in “Ontology for interdependency” (te vinden op: http://primavera.fee.uva.nl/PDFdocs/2007-05.pdf) is dat de tegenhanger van het autonome ‘onafhankelijk’ niet is… ‘afhankelijk’, maar juist… ‘onderling afhankelijk’. Het liefst willen wij-van-de-Gasunie (maar dat geldt natuurlijk voor iedereen en voor elk bedrijf) onafhankelijk zijn van 'de rest' en dus ook autonoom opereren. Tegelijk weten we inmiddels ook wel dat (rechts)personen vandaag de dag meer en meer als gevarieerde schakels in allerlei dynamische ketens acteren, ketens waaraan iedereen zijn/haar eigen specifieke bijdrage levert om iets ‘groters’ voor elkaar te krijgen: onderling afhankelijk dus. In “Ontology for interdependency” wordt een samenhangende beschrijving gegeven (een ontologie) van ‘het leven’ in een informatiemaatschappij van onderlinge afhankelijkheid. Eigenlijk niets nieuws… Of…?

09. In “Identity management distilled” (te vinden op: http://primavera.fee.uva.nl/PDFdocs/2006-10.pdf) wordt een aantal frameworks voor Identity Management vergeleken. Één ervan is iDNA. iDNA onderscheidt zich van ‘de’ andere frameworks doordat het eerst en vooral het eigenaarschap van informatie regelt. En op basis van geregeld eigenaarschap wordt de stap gezet naar gebruik en houderschap van informatie. Andere frameworks beginnen doorgaans bij het gebruik van informatie en nemen als vertrekpunt voor actie dat informatie al ‘gewoon’ ergens is…. En dan ligt als eerste stap het gebruik ervan voor de hand.

Maar vroeger of later loop je dan toch weer tegen dat eigenaarschap aan… dus… waarom... zou je eigenaarschap eigenlijk niet meteen in de ‘hele vergelijking’ betrekken?

10. Positief is natuurlijk dat hij er zo mee bezig is…. Jammer is dat hij er zo mee bezig is. Zou hij (al) in de gaten hebben dat er een wereld bestaat die ruimer is dan de wereld waar hij nu in rondtast? Een wereld die vergaand onvergelijkbaar is met de zijne? Een wereld waarin CCTS zeker een plaats heeft, maar dat die plaats zo anders is dan dat hij zich nu voorstelt en voor kan stellen. Zijn probleem is dat hij (als je ‘wereld’ even vervangt door ‘gevangenis’) te weinig wordt gelucht. Daardoor ziet hij zijn gevangenis niet als gevangenis en de luchtplaats niet als mogelijkheid om te dromen over reëel ruimere horizonten.

11. Als ‘volkomen’ seculier mens ben je tenminste op de hoogte. Ik las dat de Britse supermarktketen Somerfield een soort Paas-enquete heeft gehouden waaruit (o.a.) als resultaat naar voren kwam dat een kwart van de Britten niet meer weet dat met Pasen de geboorte van Christus wordt gevierd…. Na correctie luidde het bericht dat een kwart van de Britten niet meer weet dat met Pasen de wedergeboorte van Christus wordt gevierd….

12. Voor wie zich – door ‘gedegen’ opleiding en vervolgens jarenlange werkervaring in het bedrijfsleven – de oogkleppen van het organisatie’brede’ perspectief heeft laten aanmeten… ligt het (nog) niet zo voor de hand zich zo heel erg betrokken te voelen bij (geworteld te weten in) zoiets als ‘maatschappelijke schaal’. Natuurlijk – die maatschappelijke schaal is er wel… enne… niks mis mee ook… maar (daar komen de oogkleppen) wat heb je daar als organisatie nou mee van doen dat je je ideeën over informatieverkeer zou moeten nuanceren of zelfs (radicaal) wijzigen? En ook andersom: Voor wie zich – door ‘gedegen’ opleiding en vervolgens jarenlange werkervaring bij de overheid – de oogkleppen van het overheids(instantie)’brede’ perspectief heeft laten aanmeten… ligt het (nog) niet zo voor de hand zich zo heel erg betrokken te voelen bij (geworteld te weten in) zoiets als ‘organisatorische schaal’. Natuurlijk – die organisatorische schaal is er wel… enne… nik mis mee ook… maar (daar komen de oogkleppen) wat heb je daar als overheid(sinstantie) nou mee van doen dat je je ideeën over informatieverkeer zou moeten nuanceren of zelfs (radicaal) wijzigen?

13. ‘Compleet apart’ begrijp ik hier als vanuit het zelf waardoor men – het is immers allemaal al zo vreselijk ingewikkeld – domweg niet verder komt dan het staren naar/in de eigen navel en als gevolg daarvan “compleet apart” blijft staan. En dat ‘compleet apart’ neemt vandaag de dag dan de vorm aan van samen-in-apartheid omdat dat sámen onontkoombaar is geworden en tegelijkertijd vanuit die inmiddels vergaand geïnstitutionaliseerde apartheid wordt gezocht. En vanuit díe oplossingsruimte realiseert men riante ruimten met vrij uitzicht over zonovergoten zeeën zonder in te zien dat die ruimten zich in de (zoveelste) kelder van de grot van Plato bevinden (dank je Daan).

14. Maatschappelijk informatieverkeer. Precies. Nou, laat de overheid daar dan maar eens snel mee aan de slag gaan, zou ik zo zeggen! Ik snak naar het moment dat ‘de overheid’ nu ein-de-lijk eens weet waar ik woon – om maar eens iets eenvoudigs te noemen. En laat mij dáár ajb buiten; ik heb genoeg aan ‘me eige’. Laat de overheid háár stoepje maar (eindelijk) eens schoonvegen, dan span ik me wel in voor míjn stoepje.

15. Wie niet regelmatig wordt gelucht, realiseert zich niet langer dat hij/zij eigenlijk gevangen zit. En realiseert zich zo illusie.

16. Wàt zij (RvB) ook met/van de gasrotonde willen… en wàt zij (enkele deelnemers aan de IGD2007) verder ook maar denken van/over de gasrotonde… en hoe dat allemaal in de tijd ook verandert… zonder informatierotonde loopt het niet.

17. Intrigerend toch - zo’n opschrift (in Computable): ‘Belastingdienst pakt automatisering aan’. Het probleem zit - als ik het goed begrijp - in de automatisering. Leest u die zin alstublieft nog een rustig over. Ik wacht wel even... Komt u ook zo tot rust bij het herlezen van zo’n zin? Weldadig! Toch? Je moet er niet aan denken dat het probleem elders zou liggen. Op bestuurlijk vlak bijvoorbeeld. Dat zou schijnwerpers anders richten. Een heel andere doelgroep in het vizier brengen. Gelukkig is het dàt niet. Nu kan ‘gewoon’ de automatisering aangepakt worden. Nee…, je moet er niet aan denken.

18. De ICT-sector heeft helden nodig (Computable, februari). Maar… Wat is er eigenlijk zo erg aan als ‘de traditionele ict-organisatie’ ten onder gaat? Zie http://www.computable.nl/nieuws.jsp?id=1963514.

Op een gegeven moment ben je ‘gewoon’ uitgeïnnoveerd - vraag maar aan Ilia Prigogine. En dan moet je de zaak - net zo ‘gewoon’ - fundamenteel anders gaan aanpakken. Wie ‘gewoon’ maar een beetje door blijft pompen verzuipt domweg. Wie de ingezette ‘beweging’ wil ombuigen moet nog eens goed nadenken. Held is degene die op het juiste moment zijn steun aan het traditionele opzegt en zich (met hart en ziel) aan een ruimer perspectief gaat wijden.

19. Ik las je bijdrage aan Digitaal Bestuur: Voorrang. In rustige cadans rollen de golven tegen bestaand bestuurlijk bouwwerk. Mooi hoor! Je ziet het voor je: het aan de waterlijn opgerichte zandkasteel laat zich door de golven gewillig gezeggen en zoekt haar natuurlijke plaats… Maar, ja… voor je het weet blijkt zoiets (opnieuw) een luchtkasteel.

20. Dank je wel voor je professionele commentaar op mijn voorbereidende stapjes op weg naar de Kennissessie. Op dit moment zie ik (nog) geen manier op jou en Paul bij de kennissessie zodanig te betrekken dat er iets uitkomt dat een coalitie versterkt of (verder) in het zadel helpt. Ik zie het domweg (nog) niet. Het gevoel waar ik mee rondloop, zegt dat de kans op een positieve uitkomst erg, erg klein is. Als jij iets anders (ook) ziet: zeg het me ajb!